Vụ án bán “gà lôi trắng” và bản án 6 năm tù của bị cáo Thái Khắc Thành đã làm mạng xã hội nổi sóng, đây không chỉ là câu chuyện của một cá nhân, mà còn cho thấy lỗ hổng của hệ thống tư pháp ở Việt nam.
Ngày 8/8/2025, Tòa án Nhân dân Khu vực 5 – tỉnh Hưng Yên đã tuyên phạt bị cáo Thái Khắc Thành 6 năm tù giam về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã” theo quy định của bộ luật cũ.
Theo cáo trạng, ông Thành bị bắt quả tang khi bán một cá thể gà lôi trắng, thuộc nhóm IB – cấm khai thác, buôn bán tuyệt đối. Với quy định này ông Thái Khắc Thành có thể nhận khung hình phạt lên tới 15 năm tù.
Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành chính thức Thông tư 27, để điều chỉnh loài gà này xuống nhóm IIB với khung hình phạt đã giảm nhẹ đáng kể.
Điều đáng chú ý là cả 3 bên: Viện Kiểm sát, Hội đồng Xét xử, và cả các luật sư bào chữa đều dựa vào quy định cũ khi xét xử, bỏ qua nguyên tắc áp dụng luật “có lợi” cho bị cáo theo quy định của Bộ luật Hình sự.
Nguyên tắc này đã quy định, khi có sự thay đổi pháp luật theo hướng giảm nhẹ, người phạm tội phải được xét xử theo luật mới, dù hành vi xảy ra trước đó.
Việc bỏ sót thông tin pháp lý quan trọng như vậy đặt ra câu hỏi lớn về năng lực cập nhật các văn bản pháp luật và trách nhiệm của các cơ quan tố tụng của Tỉnh Hưng Yên.
Đây không chỉ là sai sót về kỹ thuật tố tụng, mà còn là vi phạm quyền lợi hợp pháp của bị cáo. Nếu không được kháng nghị hoặc xem xét lại, án phạt sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng và tạo tiền lệ xấu.
Hiện nay, bị cáo Thái Khắc Thành đã được cho tại ngoại, áp dụng biện pháp “cấm đi khỏi nơi cư trú”. Tuy nhiên, bản án sơ thẩm vẫn đang có hiệu lực nếu không được kháng nghị hoặc xét xử lại.
Người Việt có câu “Một ngày tù nghìn thu ở ngoài” nhưng quyền tự do của người dân có thể bị “tước đoạt” khi việc cập nhật luật pháp không kịp thời.
Hồng Lĩnh – Thoibao.de
