Một đề xuất tưởng như vì “môi trường xanh sạch” lại đang khiến cả xã hội giật mình: TP.HCM dự kiến thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ) từ năm 2026, cấm đăng ký mới xe máy xăng, hạn chế đủ đường các phương tiện không đạt chuẩn khí thải, tiến tới bao vây toàn thành phố bằng 200 camera giám sát, xử phạt tự động.
Nhưng điều gây phẫn nộ hơn cả là chính đơn vị đưa ra đề xuất này – Trung tâm Quản lý Giao thông Công cộng, trực thuộc Sở Xây dựng TP.HCM – lại là một cơ quan công lập, sống bằng ngân sách dân đóng thuế. Họ không phải doanh nghiệp tư nhân, càng không phải chuyên gia độc lập, nhưng đang nhắm vào quyền đi lại, quyền sở hữu tài sản cá nhân – những quyền được Hiến pháp Việt Nam bảo vệ.
Một ông bạn luật sư kỳ cựu của tôi thốt lên: “Đề xuất này có dấu hiệu vi hiến.” Và đúng vậy, bởi việc cấm người dân đăng ký xe máy mới, siết quyền lưu thông mà không thông qua luật từ Quốc hội, là hành động vượt quá thẩm quyền hành chính. Không thể nhân danh bảo vệ môi trường mà xâm phạm thô bạo quyền công dân.
Đau nhất là: Dân nghèo lại tiếp tục lãnh đạn. Ai đang chạy xe máy cũ để đi làm, giao hàng, chạy Grab, lo cho từng bữa ăn? Họ. Ai không có tiền mua xe điện mới dù trợ giá có 5 triệu? Cũng chính họ. Trong khi những “ống khói” thật sự từ các nhà máy, xí nghiệp vẫn vô tư nhả độc, chẳng thấy ai đặt camera phạt nguội.
Cấm dân chạy xe cũ không phải là “xanh sạch” – đó là lười biếng chính sách, là thay vì xử lý gốc rễ ô nhiễm thì quay sang bóp cổ người yếu thế nhất trong xã hội.
Dân không phải là lá chắn cho những chính sách phi nhân tính.
Lão Thất
