Trong bối cảnh niềm tin vào hệ thống pháp lý tại Việt Nam đang sụt giảm nghiêm trọng do các vụ oan sai, tham nhũng và lạm quyền, việc Chính phủ ban hành Nghị định 121/2025/NĐ-CP đã làm dấy lên làn sóng lo ngại và phản đối mạnh mẽ từ giới luật sư và dư luận.
Theo nội dung nghị định này, từ ngày 1/7/2025, toàn bộ thẩm quyền cấp, thu hồi và cấp lại chứng chỉ hành nghề luật sư sẽ được chuyển từ Bộ trưởng Bộ Tư pháp sang Chủ tịch UBND tỉnh một quyết định bị cho là đẩy lùi cải cách tư pháp và làm suy yếu nền pháp quyền.
Sự thay đổi này bị xem là chính trị hóa nghề luật sư, khi người cấp phép không còn là cơ quan pháp lý chuyên trách ở trung ương mà là người đứng đầu cơ quan hành pháp địa phương. Điều này tiềm ẩn nguy cơ tạo ra sự không đồng nhất trong tiêu chí thẩm định, khiến tính chuyên môn và độc lập nghề nghiệp bị lu mờ bởi mệnh lệnh hành chính và lợi ích phe nhóm. Giới luật sư sẽ phải đối mặt với áp lực từ chính quyền địa phương, dễ bị can thiệp khi bảo vệ người dân trong các vụ án hành chính, tranh chấp đất đai, hay các vụ án có yếu tố chính trị.
Nghị định này còn có dấu hiệu trái luật khi xung đột với Luật Luật sư 2006 (sửa đổi 2012), bởi nghị định với tính chất là văn bản dưới luật không thể vượt quyền hoặc thay đổi quy định của luật hiện hành. Đồng thời, việc để Chủ tịch tỉnh quản lý luật sư cũng phản ánh sự lẫn lộn chức năng giữa cơ quan hành pháp và giới hành nghề độc lập, làm xói mòn nguyên tắc phân quyền.
Nghị định 121 không chỉ làm suy yếu vai trò của luật sư vốn là người bảo vệ công lý mà còn giáng một đòn mạnh vào nền tư pháp và dân chủ. Nó mở đường cho việc thao túng hệ thống pháp lý, thu hẹp không gian phản biện và khiến công lý ngày càng trở nên xa vời với người dân.
Thu Phương – Thoibao.de
